Harcamayı anlamlı kılan almak değil vermek. Tüketim bir çeşit ölümdür. Tüketim — pahalı şeyler almak, büyük tatiller yapmak, daha büyük, daha zengin evde oturmak, bunlar ümitsizlikten yapılan ve harcadıkça insanı yoksullaştıran şeyler.

Zenginliği anlamlı kılan, insanlara aş ve iş vermektir. Evlatlarına bırakacağın bir krallık kurmaktır. Kalıcı birtakım kurumlar, mekanizmalar, üretim tezgahları kurup burada çok sayıda insanın hayatına dokunmak, onlara ufuklarını genişletme fırsatı vermek, onların ölmez sadakatini kazanmaktır. Arada da dostlarına, adamlarına, çoluğuna, çocuğuna birtakım yönetim mevkileri açmaktır. Al evladım şu beyliği de sen yönet diyebilmektir. 100 milyon dolarım veya 100 milyar dolarım da olsa yapacağım şey budur. Köy kur, kasaba kur, işletme kur, ordu kur, devlet kur. Bunlardır insanı mutlu eden, tüketim değil.

Tabii o madalyonun bir de öbür yüzü var. İnsanlara aş, iş ve mevki verdikçe karşılığında egemenlik kazanırsın. Patron olursun. Ağa olursun. O da yine bambaşka bir zevktir. Sen mütevazı bir köy evinde otur, başka bir şeye ihtiyacın yok gerçekten. Giyime, tüketime, yemeye, içmeye, geziye, pahalı oyuncaklara harcayacağın para net ziyandır, meğer ki o harcadıkların daha büyük imkanlar yaratmanın birer basamağı olsun. Ne kadar zengin olursan ol, daha pahalı bir yaşam sürmen için geçerli bir neden yok. Ama, haftanın sonunda kasayı açıp insanlara tomar tomar para dağıtmak, dağıtırken de evladım şu işi yapmayı da sakın ihmal etme diyebilmek... işte o güzel şeydir.