Canlı ne demek? Canlı tanımını doğru dürüst anlamadan bu soruya cevap veremeyiz. Bunun üzerinde yeterince düşünmeden yapılan bu tartışmayı çocukça buluyorum.

Yaşamın, yani canlı olma durumunun, kimyasal bir analize indirgenemeyeceği bence aşikar. 250 yıldır bu konuda gösterilen canhıraş gayretlerin sonunda elde kalan şey kocaman bir sıfırdır. En azından şimdilik, yaşamın bilimsel bir kavram değil felsefi bir kavram olduğunu kabul etmek zorundayız.

Yeryüzündeki çeşitli canlı varlıkların tamamı 3 milyar yıl mı 4 milyar yıl mı önce bir hücreden türemiş. Hepsi birbiriyle akrabadır. Hepsi ortak bir kökten bir evrimin sonucudur. Aslına bakarsanız, canlının gerçekçi sayılabilecek tek tanımı budur. Canlı demek, o birinci hücreden üreyen her şey.

O halde tanım gereği, başka bir uzay cisminde canlı varlık olması mümkün değildir. Birtakım gayet karmaşık organizmalar olabilir. Bir takım kimyasal, fiziksel hadiseler sonucu çeşit çeşit acayip şeyler türemiş olabilir bu gezegenlerde. Ama canlı olmazlar. Çünkü canlı demek bir ailenin adı, bir ailenin soyadı. Dünyadan bir tarihte birtakım mikroplar kalkıp oralara gitmiş ve orada evrilmeye devam etmişse, eyvallah, o zaman bizim kuzenlerimiz oluyorlar. Ama böyle bir ihtimal sıfıra yakın olduğu için, başka gezegenlerde canlı olmadığı kanaatine varacağız. Orada bulabileceğimiz karmaşık organizmalar bizim bildiğimiz canlı mahluk kategorisine girmeyecek, giremezler.

Başka gezegenlerdeki canlılar veya yaşam formları dediğin zaman, yeryüzü canlıların özgü birtakım mekanizmaları var sayıyorsun. Mesela belli bir dalga boyu spektrumu içinde görsel algıları olacak. Bunu işleyecek ve birtakım eylemlerde bulunacak. Ya da bitkiler gibi aynı yeteneğin daha farklı birtakım formlarını gösterecek. Bu tanımlara uyan bildiğimiz her mahluk, bir tek kökten evrilmiş bir ailenin mensuplarıdır. O yüzden ben müsterihim, başka gezegenlerden dünyaya canlı gelmeyecek. Bu yüzden, ne bileyim, bir plaketin üzerine, bir CD’nin üzerine birtakım şeyler yazıp gönderme türünden gösterileri tamamen bir Disneyland şaklabanlığı olarak görüyorum. Bir Hollywood senaryosu olarak görüyorum ve ciddiye alamıyorum.