Tinin Görüngübilimi diye bir eser var, biliyorsunuz, duydunuz mu? Bence Türk entelektüel hayatının sahteliği konusunda simge olabilecek bir isim ve kitaptır. Phänomenologie des Geistes dediğin zaman hiç felsefeden anlamayan genel kültür sahibi birinin bile aşağı yukarı anlayabileceği bir şey söylemiş oluyorsun. Benim bir derdim var ve bunu size anlatmaya çalışıyorum diyor birisi. Tinin Görüngübilimi dediğin zaman ise sadece hava atmış oluyorsun. Tinin Görüngübilimi demek, kardeşim sen zaten anlamazsın, ben de anlamıyorum, ama böyle havalı laflar edersem kızlar bana bakıyor demektir. Başka bir işlevi yoktur. Tin diye bir kelime yoktur Türkçede. Anlamı olmayan bir kelimedir. Görüngübilim de anlamı olmayan bir kelimedir.

Benim entelektüel gelişmemde önemli rol oynanmış bir kitaptır. Üzerinde çok düşünmüş olduğum bir kitap. Nasıl çeviririm Phänomenologie des Geistes başlığını? Ruhtan başka makul bir karşılığı yok Geist’in. Ruhun Tezahürlerinin Bilimi diye çevirirdim herhalde. Daha güzel bir ifade bulamıyorum.

Radikal bir iddia ile ortaya çıkar Hegel, nispeten genç dönemin eseri olan o kitabında. Der ki, bildiğimizi zannettiğimiz hiçbir şeyin gerçekliğinden emin olamayız. Bildiklerimiz zahirdir, görüntüdür, temelleri havada duran birer iddiadır. Bu görüntülerden hareketle, bunların sağlam temellere dayalı analizini nasıl yaparız? Bilgi olmayan şeyin bilgisini nasıl yaratırız? Heyecan verici bir sorudur. Tinin Görüngübilimi dediğin zaman anlamı öldürüyorsun. Sonra da sana soruyorlar, Türkiye’de neden felsefe yok? Yok! Uzun yüzyıllar önce varmış. Ciddi olarak varmış. Skolastik düşünce çerçevesinde varmış. Medreselerde 18. 19. yüzyıla kadar suyunun suyunun suyu mertebesine indirilmiş olarak dahi olsa okutulmuş. Sonra skleroz olmuş. Geliştirememiş kendini, damar tıkanıklığına uğramış, büyük dedenin guguklu saatiyle beraber çöpe atmışlar, yerine de hiçbir şey koymamışlar. Yerine tin ve tıraş koymuşlar.