İnsanlar binlerce yıldan beri bu soruyla cebelleşiyorlar ve tatmin edici bir cevap henüz yok. Bugüne dek bence tek makul cevabı çok tanrılı dinler vermiş. Eski Yunan dini yahut Hint dinleri gibi, tek tanrılı dinlerden daha gerçekçi ve sanırım daha özgür düşünceye açık kültürlerin dinleri. Çok tanrı olduğu zaman birinin yaptığını diğeri bozabilir. Birinin iyi dediğine diğeri kötü diyebilir. Hiçbiri kadiri mutlak değildir. Apollon Zeus’a yenilebilir, Hera’nın yaptığını Athena bozabilir. Nitekim gerçek dünya da böyle bir yer zaten. Tek iradeye indirgenemeyecek bir çok sesliliğin evreni.

Tek tanrılı dinlerde bu temel ahlaki problemi çözemezsiniz. Birinci paradoks, dünyada kötülük varsa ve Tanrı kadiri mutlak ise, yani her istediğini yapabilecek bir varlık ise, kötülüğe niye izin veriyor? Hatta dünyada kötülüğün miktarının iyilikten daha fazla olmasını neden kabul ediyor? Demek ki kötü, ruhu kötü. İnsanlarla oyuncak gibi oynuyor. Biraz iyi, biraz kötü vurup hadi bakalım ne yapacaklar seyredelim diyor. Padişah böyle bir şey yapsa vay zalim dersin. Tanrı’yı başka terazide tartmak neden?

İkinci paradoks, Tanrı iyi olmak zorunda ise ve iyiliğin objektif tanımları varsa, yani şu iyidir, şu kötüdür diye ayırt edebiliyorsak, o zaman Tanrı serbest değil demektir. Kendisinden daha büyük bir ilkeye, kendisinden önce gelen daha üstün bir yasaya boyun eğmek zorundadır. Tanrı’nın matematiği biz ölümlülerden sonsuz derecede daha güçlü olduğuna göre, neyin iyi ve neyin kötü olduğunu şaşmaz bir muhasebeyle bilmesi gerekir. Dolayısıyla her verdiği kararın iyilik ve kötülük katsayısını doğru olarak tahmin etmesi ve iyi olanı yapması gerekir. Demek ki özgür iradesi yoktur. İyi olana boyun eğmek mecburiyetindedir. Algoritmaya soracak, şimdi şu savaşta Ruslar mı Ukraynalılar mı kazansa iyi olur hesaplatacak ve gereğini yerine getirecek. Absürt bir teori, düşünürseniz. Aklını askıya almadıkça tek ve iyi Tanrı fikrini savunmanın imkanını ben göremiyorum.