Bir kere boyutları farklı. 1915’teki Süryani katliamı Ermeni katliamının bir çeşitli dipnotuydu. Bir tarafta sayıları milyonlarla ifade edilen bir hadiseden söz ediyoruz. Diğer yanda sayıları on binler, elli binler ile ifade edilen bir olay var. Aynı değil.

İkincisi, Ermeni katliamından sonra Türkiye’nin geleneksel Ermeni yerleşimi alanlarında Ermeni kalmadı. Hepsi yok edildi. Süryaniler ise 1915-1925 arası her türlü eziyete uğradı, bir kısmı göçe zorlandı, ama Hakkari ve Şırnak tarafını saymazsanız birçoğu da yerinde kaldı. 1960’lara dek Mardin’de, Nusaybin’de, Cizre’de, Siirt’te kayda değer bir Süryani nüfusu vardı. 1960’larda ve bilhassa 1990’dan sonra yok oldu Türkiye’nin Süryani nüfusu. Çoğu Almanya ve İsveç’e göçtü. Nitekim Türkiye ile bağlarını kopardıktan sonradır ki 1915 Seyfo’sunu hatırlamaya ve dünyaya duyurmaya başladılar.

Fakat en önemli fark bunlar değil, üçüncüsüdür. Ermeni katliamının hatırlanması uluslararası bir meseledir. Türkiye ile Batı ülkeleri arasındaki bir güç mücadelesinin yansımasıdır. 1965’te Sovyetler Birliği başlattı gerçi Ermeni soykırımını hatırlama ve hatırlatma işini, ama asıl dönüm noktası 1974 veya 1975’ti ve odağı da gayet spesifik olarak, ABD, Fransa ve Kanada idi. Bu ülkelerle Türkiye arasındaki bir diplomatik mücadelenin aracıdır Ermeni soykırımını anma meselesi.

Süryanilerin öyle bir abisi yok. Olsa olsa İsveç var, ama İsveç’in cirmi ne kadar ki bir ABD ile Fransa’ya oranla?