Serez, şimdi Kuzey Yunanistan’da olan bir şehir. Makedonya’nın bir kentidir. Selanik’in 70-80 km kuzeydoğusundadır. 20. yüzyıl başında şehir nüfusu hemen hemen eşit sayıda Bulgar ve Türk’ten oluşuyor. Rum yok gibi bir şey. İspanyolca konuşan bir Yahudi cemaati var. Bir miktar Çingene nüfus var. Fakat büyük kısmı, sanırım %45-48 kadarı Türk, bir o kadar da Bulgar.

Bugün tabii şehirde ne Türk var ne de Bulgar. Şimdiki nüfusunun tamamına yakını Anadolu muhaciri, yani Türkiye’den mübadil olarak gitmiş olan Rumlar. Şehri ben tanımıyorum, girmedim içine. Bir iki ay önce o tarafları gezerken kenarından geçtim, ilgimi çekmediği için içine girmedim.

Esas başka bir yer var aklımı çelen, oraya çok yakın Zihne adlı bir kasaba. Şimdiki adı Nea Zihni, yani Yeni Zihne. Eski Zihne çarpıcı bir yermiş. Yeni Zihne’nin 3-5 kilometre ötesinde, dimdik bir kayanın tepesinde vertikal bir şehir, dimdik bir yer. Osmanlı döneminde kaza merkezi. Eski resimlerine baktım, ağzım açık kaldı. Bugün yok artık orası. Terk edilmiş, harabe olmuş, Yeni Zihne’ye yerleşmiş insanlar.

Kasabanın bir özelliği de şu: Ta Bizans zamanından beri, burada Türkçe konuşan, kendilerini Türk olarak gören, Rum olmayan, fakat Hristiyan olan halk yaşamış. Gagavuz mu deniyor yoksa başka bir zümre mi bilmiyorum. 20. yüzyıl başına dek kasabanın halkı onlar. O kasaba ve onun civarında beş altı köyün ahalisi. Bugün izleri kalmamış. Asimile olmuşlar, Yunanlaşmışlar. Farkında değildim bu öykünün, o yüzden uğramadım. Bilseydim kaçırmazdım. Bir kere yer itibariyle çok çarpıcı bir yer. Bir dahaki sefere o taraflara yolum düştüğünde mutlaka uğrayacağım.