Basit. İki nedeni vardı. Birincisi Rumların vaktiyle imparatorluğu vardı. Osmanlı kadar büyük bir devleti vardı. Büyük bir devletten geliyorlardı. Ermeniler ve Yahudiler için geçerli değil bu, onların ya devletleri hiç olmamıştı ya da kıytırık bir yerdi. Rumların ise koskoca Roma imparatorluğu vardı belleklerinde, törelerinde, hiyerarşilerinde, kiliselerinde halen varlığını sürdüren.

İkincisi nüfus olarak çok büyüktüler. İstanbul’a bakmayın, İstanbul’da Rum nüfusuyla Ermeni nüfusu 17. yüzyıldan başlayarak hemen hemen başa baştır. Ama Osmanlı’da Rum statüsüne yalnızca Yunanca konuşanlar değil, Slavca konuşanlar, yani Sırplar ve Bulgarlar da dahildi. Artı bir miktar Arnavutlar, bir miktar Vlahlar, Suriye Hristiyanları vs. Dolayısıyla şimdi tam rakam veremeyeceğim ama imparatorluğun direkt yönetim sahasında nüfusun yarıdan fazlasını temsil ediyordu Rum kilisesi.

Ermenilerin sayısı çok daha azdı. İmparatorluk nüfusunun daha çok yüzde on gibi bir kısmını temsil ediyordu. Yahudiler kayda bile alınmayacak derecede küçük bir cemaatti. O yüzden Rumların protokolde diğerlerinden önde olmaları ve bunun sonucu olan birtakım avantaj ve dezavantajlara sahip olmaları doğaldır.

Dezavantaj derken şu, büyüksen, protokolde yerin varsa, devletin sahibi olmasan bile kenarından onun yüklü bir parçasıysan, ağır olmak zorundasın, ciddi olmak zorundasın. Adımlarını daha dikkatli atmak zorundasın, daha muhafazakar olmak zorundasın. Küçük ise daha kıvraktır. Matbaa gibi potansiyel olarak çok yıkıcı sonuçları olabilecek bir adımı fazlaca düşünmeden atabilir. Yahut şöyle diyelim. Cemaatten adamın biri çıkıp, ben matbaa kuracağım dediğinde, onu caydırmak için toplumun sahip olduğu örgütlü enstrümanlar daha zayıftır.