Buyurun işte örneği verdiniz. İbranice yüzyıllar boyunca ölü bir dildi. Sadece din alimlerinin bildiği, sadece kitaplarda yaşayan bir dildi. Sistemli bir kampanyayla 20. yüzyıl başında Filistin’de toplanan Yahudilerin ortak dili olarak yeniden ihya edildi, sıfırdan inşa edildi. Tevrat diliyle bugünün ihtiyaçlarını karşılamak mümkün olmadığından, yeni bir İbranice yaratıldı. Yine tarihi bir dil olan Aramiceden bir hayli kelime derlediler; Arapçadan paralellikler yürüttüler; Avrupai kavramlar için yeni kelimeler ürettiler. İki kuşağın sonrasında İsrail’de millet bu dili gayet güzel konuşuyor, edebiyat da üretiyor, film de yapıyor, sosyal medya geyiği de yapıyor. Demek ki canlandırılabiliyormuş bir dil.

Bildiğim başka bir örnek İngiltere’nin Wales bölgesinde konuşulan Welsh dilidir. Büyük ölçüde ölmüş bir dildi. Birtakım geri kalmış köyler dışında hatırlayanı yoktu. 1980’lerden itibaren devlet politikasıyla bu dili yeniden ortaya çıkardılar. Aslında çok basit bir şeydir bir dili ihya etmek. İlkokulda öğretirsen öğrenilir. İlkokul çocukları hangi dili öğretirsen o dili öğrenirler.

İrlanda’da da bunu denediler. İrlanda 1920’de bağımsızlığına kavuştuğunda, batıdaki adalarda köylülerin konuştuğu bir dil olan İrlanda dili, yani Gaelce, devletin resmi dili haline getirildi. Fakat hala bugüne kadar İrlandalıların ancak %2’si birinci dil olarak Gaelce konuşuyor, %98’i İngilizceyi tercih ediyor. Gazeteler İngilizce çıkıyor, parlamento müzakereleri İngilizce yapılıyor, fakat iki tane resmi dili var. Demek ki canlandırma çabası başarılı olmadı orada.

Başka hangi örnekler var? Vardır daha birkaç tane örnek de ben hatırlayamadım.