Müziğin iyisi nasıl anlaşılır
Pazar Sohbeti
25 Temmuz 2021
0:00
0:00

anahtar kelimeler

metin

Hocam klasik müzik tavsiyesi verir misiniz?
Eskiden bir ara çok yapıyordum, hatta bunun için ayrı bir Facebook sayfası açmıştım. Sonra üşendim, peşini bıraktım. Madem sordunuz, son zamanlarda Nicola Porpora diye bir besteci keşfettim. Bir yıl kadar oluyor, döne döne adamın eserlerini dinliyorum. Ne kadar zengin bir müzikalitesi olan bir adam! İtalyan barokunun benim için iki zirvesi vardır. Biri Alessandro Scarlatti’dir, diğerinin de Nicola Porpora olduğuna kanaat getirdim. İkisi de Vivaldi’ye, Corelli’ye fark atarlar. İkisi de Napoliliymiş, bu da enteresan geldi bana. Hiç boş yok. İki ustanın da hangi parçasına el atarsan kıvılcımlı bir müzik, kaynayan bir müzik.
İyi müzik nasıl anlaşılır diye sormuştu birisi. İyi müziğin bence tek bir tane kriteri vardır. Oynatıyorsa iyi müziktir. Oynatmıyorsa kötü müziktir. Basit müzikler, yani halkın hoşlandığı müzikler, mekanik bir şekilde oynatır. Belirli ortamlarda, belirli çerçevelerde bu da çok keyifli olabilir. Ama bayatlar. Uzun süre dinleyemezsin, ya da ben şahsen dinleyemem. Çünkü devamlı aynı mekanik hareket insanın ruhunu bayar. Bir de karmaşık ve zengin şekillerde oynatan, hayatta bilmediğin kaslarını harekete geçiren müzikler vardır. Ki bunda klasik Batı müziğinin zenginliğine hiç kimse yaklaşamaz. Yaklaşsa yaklaşsa klasik Hint müziği yaklaşabilir. Aslına bakarsanız, iyi yorumlarını bulabilirseniz, Osmanlı’nın klasik müziği de yabana atılacak bir müzik değildir. Fakat zenginlik ve çeşitlilik ve derinlik açılarından klasik Batı müziğinin yakınına hiçbirisi gelemez.
Temel hadise bir tanedir. Oynatıyorsa iyi. Karmaşık ve umulmadık şekillerde oynatıyorsa çok iyi. Düz şekilde oynatıyorsa, e bazen o da lazım. Oynatmıyorsa beş para etmez. Bu kadar. Tabii oynatıyor olması için illa oynak hava olması gerekmiyor. Çok yavaş, çok karmaşık ifadeli ve incelikli müzikler de feci suretle oynatabilir.