Malabadi Köprüsünü kim yaptı
Pazar Sohbeti
17 Ocak 2021
0:00
0:00

metin

Malabadi adı Mervani Beyi Bad’dan geliyor olabilir mi?
Kuşkusuz öyle, ondan geliyor. Malabadi demek Kürtçe Bad Hanedanı demek. Mal ev yani hane, Bad adamın adı. Esasen Mervani değil, daha sonra Mervanilerin eline geçen beyliğin ilk kurucusu.
Köprüsü Silvan yakınında, Bitlis yolunda, Batman Suyu üzerinde muhteşem bir taş köprüdür. Yanılmıyorsam Türkiye’de kemer açıklığı ve yüksekliği en fazla olan tarihi taş köprüdür. Müthiş yükseklikte bir tek kavis üzerinde, etkileyici bir eser.
Köprüye adını veren Bad bin Dustak ise 10. yüzyılda, Arap hakimiyetinin zayıfladığı dönemde Diyarbekir ve Miyafarkin taraflarına hakim olan bir Kürt beyi. Anlatılana göre mütevazı bir kökenden gelmiş, Arap ile Rum arasındaki çekişmeden istifade ederek kendi beyliğini kurmuş. Modern tarihin kayda geçmiş olan ilk Kürt beyliğidir. Adıyla sanıyla Kürt diye anılır, hem Arap, hem Ermeni ve Süryani vekayinamelerinde. Bad bir savaşta öldürülünce yerine yeğeni olduğu söylenen Hasan bin Mervan geçer. Hanedana da o yüzden Mervani adı verilir. Kürdistan ismi de tarihte bildiğimiz kadarıyla ilk kez bu hanedan için kullanılır. 12. yüzyılda yazan tarihçi Urfalı Mateos’un aktardığı 1032 tarihli bir yazışmanın Ermenice tercümesinde Krtastan yani Kürdistan tabiri geçer. Merkezi Miyafarkin yani bugünkü Silvan şehri olan Mervani beyi kendisinden böyle söz etmiş. Yanlış hatırlamıyorsam Rum kumandanına yazılmış bir diplomatik belge, kendini “ben ki Kürdistan hakimi Nasrüddevle falan filanım” diye tanıtıyor.
Silvan yöresinde hala Badikan adıyla anılan bir sülale veya aşiret var. Yerel ve bölgesel itibara sahiptirler. Bad soyundan geldikleri söylenir. Ama bunun doğruluk payı nedir, ben bilemem.