Her iki sorunun da varsayımı yanlış. Gregoryen mezhebi denilen şey, yani Ermeni Kadim kilisesi, Hz. İsa’yı peygamber olarak görmez. Hz. İsa’yı peygamber saymak küfürdür. Tüm Hristiyan mezheplerinde böyledir. İsa Tanrı’nın oğludur ve dolayısıyla Tanrı’dır. Bu kadar. Ermenilikte de böyledir. Rum Ortodoksluğunda da böyledir, Katoliklikte de böyledir. Protestanların belli başlı mezheplerinin hepsinde öyledir. Birtakım Amerikan marjinal mezhepleri bu tezi reddetme eğilimine girmişlerdir, İsa’nın sadece bir insan olduğunu söyleyen bakış açıları vardır. Fakat Gregoryen mezhebi dediğiniz şey ki, Ermeni Apostolik kilisesidir, İsa’yı asla peygamber olarak görmez.

İkincisi, Osmanlı’da İslamiyetten sonra en çok değer verilen inanç Gregoryen mezhebi değildir, hiç öyle bir şey yoktur. Osmanlı’da İslam, yani devletin resmi ideolojisi, Hristiyanlığı küfr olarak görür ve mezhepler arasında bu açıdan bir fark gözetmez.

Elbette devlet yönetiyorsan, bu devletin içinde bir ağırlığı olan çeşitli örgütlenmeleri, mezhepleri ve inançları bir şekilde akomode etmek, yani onları idare etmek zorundasın. Ermeniler güçlü oldukları zaman Ermenilere saygı gösterirsin veya gösterir gibi yaparsın. Ortodokslar güçlü oldukları zaman Ortodokslara saygı gösterir gibi yaparsın. Katolikler memleketin dört bir yanına girerlerse önce saygı gösterirsin sonra altını oymaya çalışırsın. Hayat böyle, siyaset böyle bir şey.