Türkiye’de pek çok insan Orta Anadolu Kürtlüğünün farkında değil. Konya’nın kuzey tarafı, yani Haymana, Cihanbeyli, Kulu ilçeleri çoğunlukla Kürttür, halen Kürtçe konuşurlar, uzun zamandan beri orada yerleşiktirler. Aynı şekilde Aksaray’da, Kırşehir Çiçekdağı’nda, Çorum’un güney kesiminde önemli bir oran tutan Kürt toplulukları var.

Nasıl gelmişler? Arap imparatorluğu zamanında Arap aşiretleri Suriye ve Yukarı Mezopotamya’ya nasıl geldiyse, Osmanlı çağında Türkmen aşiretleri Anadolu ve Rumeli’ya nasıl geldiyse öyle gelmişler. Hayvancılıkla geçinen konar göçer topluluklar bunlar. Yazın sıcak aylarda Orta Doğu’nun kurak topraklarını terk edip kuzeyin yaylalarına göçüyorlar. Anadolu Müslümanların eline geçince, kuzeye ve batıya doğru yayılma alanları büyüyor. Beylikler zamanında dahi Kütahya’ya, Manisa’ya Denizli’ye kadar ulaştıklarına dair veriler var elde. Yerleşik tarımcı Anadolu ahalisi bu göçleri bir facia olarak görüyor; merkezi hükümete dilekçe üstüne dilekçe yazıp yardım istiyor. Fakat yoldaki kilit noktaları tutan yerel sancak ve dere beyleri durumdan memnun, çünkü gelip geçen davardan haraç alıyorlar. Uzun yüzyıllar boyunca Suriye ovaları ile İç Anadolu arasındaki geçit yollarının ekonomik yaşantısının can damarlarından biri, mevsimlik Kürt ve Türkmen (ve hatta Arap) göçleri.

Mevsimlik olarak Anadolu’ya göçenlerin bir kısmı en eski zamanlardan beri yerleşip yerlilerle karışmış olmalı. Anadolu’nun her yerinde en eski zamanlardan beri yerleşik Kürt unsurları var olmuş görünüyor. 17. yüzyılda Şam, Halep, Diyarbekir, Urfa taraflarındaki kargaşalıklardan dolayı sair zamanlara oranla daha büyük çapta Kürt ve Türkmen göçü gerçekleşmiş olmalı. Mesela Canbeg aşireti, kendi adlarıyla anılan Cihanbeyli Ovası’na o dönemde yerleşmiş. 17. yüzyıl sonlarından 19. yüzyılın ilk çeyreğine kadar İç Anadolu’da Kürt ve Türkmen göçlerinden kaynaklanan muazzam bir anarşi dönemi yaşanmış. Osmanlı bunları zapturapt altına almayı başaramayınca Yozgat’ta gayriresmi devlet kuran Çapanoğlu hanedanı bölgeye asayiş getirme çabasını üstlenmiş. Sonra 19. yüzyıl ortalarından itibaren yeniden tanzim edilen Osmanlı devleti göçebeleri zorla iskan etme politikasını benimsemiş. Çoğu yerde kuşaklar boyu süren baskılarla ve epeyce kan dökerek Anadolu’daki Kürt ve Türkmen aşiretlerinin pek çoğunu sabit adrese bağlamayı başarmış.

Aşiretlerin iskan edildiği yerler genellikle Anadolu’nun en çorak, tarımsal açıdan işe yaramaz, deyimi mazur görün, köpek bağlasan durmaz yerleridir. İskan edilenler büyük acılar çekmiştir. Açlıkla mücadele etmişler, devlet terörüyle mücadele etmişler, birbirlerinin terörüyle mücadele etmişler. Sonra düzen yavaş yavaş oturmuş.

Kürt aşiretlerinin hangi yapılanmalar içinde, hangi gruplar halinde gelip Haymana’ya, Cihanbeyli’ye, Çiçekdağı’na yerleştirdikleri aslında bir hayli ayrıntılı olarak araştırılmış ve bilinen konulardır. Anadolu’daki Kürt topluluklarının birçoğunun Adıyaman, Urfa, Malatya vesaire bölgelerinde hala canlı sayılan akrabalık ve aşiret ilişkileri mevcuttur. Son yıllarda bu konular üzerine akademik kalitesi tartışılır düzeyde de olsa bir hayli yazılı literatür oluştu. Biraz bakınırsanız kaynak bulursunuz.