Hakaret serbest olmalı mı
Pazar Sohbeti
25 Aralık 2022
0:00
0:00

anahtar kelimeler

metin

Hakaret davası hakkında ne düşünüyorsunuz? Ben hoşnutsuzluğumu terbiyesizce ifade etme hakkına sahip değil miyim? Devletin yasa kullanarak beni bundan caydırma hakkı var mıdır?
Hayır, hoşnutsuzluğunu terbiyesizce ifade etme hakkına sahip değilsin. Çünkü ifade tek taraflı bir şey değildir. Sadece senin hakların yok dünyada. Bir de hitap ettiğin kişilerin hakları var. Ve hakaret, iftira ve tehdit, özellikle de iftira, insanlara çok ağır zararlar verebilecek eylemlerdir. Senin hakaretle kendini terbiyesizce ifade etmek hakkına sahip olman gibi, ben de kendimi ve ailemi terbiyesizlikten, iftiradan, aşağılanmadan korumak hakkına sahibim.
Onur, maldan, mülkten ve paradan daha önemli bir insan hakkıdır, insanın tüm varlıklarından daha değerli bir varlıktır. Dolayısıyla zedelenmesi cezayı gerektirir.
Bunun ölçüleri nedir? Bir kere, mesela ölmüş ve geçmiş şahıslara hakaret diye bir şey olur mu? Bir şeyin suç olması veya tazmininin gerekmesi için birinin o şeyden zarar görmesi lazım. Cezanın veya tazminatın, verilen zararla orantılı olması lazım. Zarar gören yoksa bence hakaret suçu yoktur. Tehdit de zaten olamaz. İftira belki olabilir, ondan emin değilim. Düşünmek lazım.
İkinci bir nokta, kamu şahsiyetleri hakkındaki hakaretin kriteri ile özel kişiler hakkındaki hakaretin kriteri birbirinden farklı olmalıdır. Çünkü kamu yönetimine soyunmuş olan insanların derisinin kalın olması gerekir. Güç farkı var arada. Zayıf ve çaresiz bir bireye hakaret ederek veya iftira ederek verebileceğim zarar başkadır. Güç sahibi olan birine — arkasında binler veya milyonlar olan, ya da polis ve asker gücü bulunan bir kişiye yaptığım hakaretin verebileceği zarar başkadır. O yüzden kamu şahsiyetine, kamuya mal olmuş şahsiyetlere yönelik hakaretin eşiğinin yüksek olması lazım. Ancak ciddi bir zarar halinde sonuç doğurması lazım. Yaptığım hakaret ya da iftira yüzünden mesela ülkenin cumhurbaşkanı depresyona düşüyorsa, halk arasına çıkamayacak hale geliyorsa, siyasi geleceği sarsılıyorsa, ekonomik kaynakları ortadan kalkıyorsa, evet, bunun cezalandırılması gerekebilir. Öyle bir gücü olmayan, kendini savunma imkanlarından mahrum olan bireylere ve toplum kesimlerine yönelik olan hakaretin ise çok daha düşük bir eşikten itibaren cezalandırılması veya engellenmesi ve tazminata bağlanması gerekir.
Hakkımdır, istediğim hakareti ederim tavrı hukukun temel nosyonuna sahip olan bir insanın savunabileceği bir görüş değil.