Varsayım yanlış. Veba Türkiye’yi en azından Avrupa kadar etkiledi. Korkunç boyutlarda ölüme yol açtı. Anadolu ve Rumeli nüfusunun 14. yüzyıldan 19. yüzyıl sonlarına dek sürekli olarak azalmasının ya da en azından durağan kalmasının başlıca nedenidir veba. Savaşlar değildir. Sağlıklı bir toplumda savaş hiçbir zaman uzun vadeli olarak nüfusu baskılamaz. Buna karşılık veba yüzünden koca kasabaların, şehirlerin nüfusunun kırıldığını Osmanlı’nın yerel tarihlerinde okuyoruz.

Birinci büyük veba salgını 1348-1349 olması lazım. Öncelikle Anadolu’yu vurmuştur. Anadolu’dan Avrupa’ya gitmiştir. Bütün dünyada büyük bir nüfus kırımına yol açmış. Ondan sonra azalan dalgalar halinde 1800’lere kadar her otuz kırk yılda bir veba vurmuş. Türkiye’yi de vurmuş. 1771 vebasında Diyarbekir’de 82 bin kişi ölmüş, şehir ölmeye yüz tutmuş. Aynı salgında Nusaybin nüfusu külliyen yok olmuş, ondan sonra uzunca bir süre Nusaybin şehri metruk harabe olarak kalmış. İzmir’de 1812 salgınında 45 bin kişi ölmüş. 1864 veya 65 vebasında Adana’daki Kozanoğlu beyliğinin nüfusu radikal bir şekilde azalınca Osmanlı fırsat bu fırsattır diyerek Kozanoğlu’na savaş açmış. İstanbul’da da arabalarla evlerden ceset toplandığı söylenir.

Yani veba ciddi bir olay, gerçek bir pandemi. Şu son iki yıldır yaşadığımız kepazelik gibi bir şey değil. Nezle değil. Sapır sapır ölüyor insanlar. Sapasağlam genç insanlar iki günde ölüyor. Öleni gömmeye vakit kalmadan bütün aileler ölüyor. Bir şehir nüfusunun yarısı ölüyor. Öyle bir hadise veba salgını. Bu son pandemi dedikleri şey gibi, basın ve bürokrasiler tarafından şişirilmiş bir palavradan ibaret değil. Korkunç bir afet.