‘Doğrudan’ kelimesi üzerinde dönüyor buradaki problem. Êzidilik biliyorsunuz İslam’ın yayılmasından çok sonra, İslam’ın gerilediği bir dönemde, 13. yüzyılda ortaya çıkmış bir itikat, bir yeni dini sentez. İslam’dan ciddi ölçüde etkilenmiş, fakat İslam öncesinden kalan bir dizi Kürt ve diğer Kuzey Mezopotamya geleneklerinden, inanç ve itikadlarından, törelerinden birçok şey almış. Bunlar önemli ölçüde Zerdüştilik adı verilen İrani inançlar manzumesinden kaynaklanan töreler. Dolayısıyla Êzidiliğin geleneğinde bir dizi Zerdüşti temayı bulmak mümkün görünüyor.

Ama şunu unutmayın, Zerdüştilik bugün bildiğimiz anlamda bir halk dini, bir toplum dini değildi, bir devlet diniydi. Son derece üst düzey bir örgütlenmeye sahip olan, devletle özdeşleşmiş bir kurumdu. Zerdüşliliğin temelinde ateş tapınağı kurumu ve ateş tapınağının koruyucusu olan bir yüksek ruhban sınıfı söz konusudur. Alt tabaka halkın çok önemli bir kısmı İslam öncesi dönemde özellikle İran’ın batı kesiminde ve Irak’ta Hristiyan olmuştu. Elbette ki Zerdüşt inanç ve geleneklerinin bir kısmı halka da yayılmıştı. Êzidilik ise ilk başladığı günden beri marjinal bir toplum kesiminin, yani metropollerden uzak, yüksek siyasi kültürden uzak bir toplumun inanç sistemidir. Bu ikisi birbirinden çok farklı mahluklar.