Dedelerinin yazdıklarını anlayabilmek önemli bir şey bence. İstesen kültürü siktir edelim diyebilirsin; yeniye bakalım, ileriye bakalım, geriye bakmayalım diyebilirsin. Fakat kültür biriken bir şeydir. Zaman içinde gitgide kıvam kazanan bir şeydir. Her kuşak ona bir kademe ekler, üstüne bir şey katar. Dev ağaçlar vardır, yüz senede, bin senede oluşmuşlardır. Bu ağaçların varlığı bize bir şey katıyor mu? Abes bir soru bence. Bir bakıma hiçbir şey katmıyor. Kes o ağaçları, yerine bostan dik, yahut toplu konut sitesi yap, daha faydalı insanlara, değil mi? Bu da bir görüş. Fakat o ağaçların kattığı bir şey var ki, onu da anlayan anlar, takdir eden eder. Etmeyene ne dersen boş, bir şey anlatamazsın.

Kuşaktan kuşağa dil birikir, tınılar kazanır, zenginlikler kazanır, gizli saklı köşeler kazanır. Kelimelerin ek anlamları, gölge anlamları türer. Referansları zenginleşir. Dilde, özellikle yazı dilinde, o dilin geçmişinin gölgeleri vardır. Eski yazarların kullandığı bir mısra, bir deyim, bir cümle, bir ifade biçimi sürekli olarak dile yön verir. Dilin ağı yüzyıllar içinde ilmik ilmik örülmüştür. Bu ilmikleri bilinçli bir şekilde kullanan, bunların tadına varan, bunların lezzetini ağzında taşıyan bir insan dili yüksek seviyede kullanır, güzel ifade eder. Daha çok şey ifade eder, daha zengin şeyler düşünür ve söyler.

Bu ağ bir kuşakta oluşmaz, iki kuşakta da oluşmaz. Biriktikçe kıvam kazanır. Bugün İngilizce gibi bir dilde ya da Batı dillerinde üretilen dil ürünlerinin zenginliğine bak. Bir de Türkiye’de ne üretiliyor ona bak. Farkı anlarsın.