Yüz yıldır sürekli tekrarlanan bir tez bu, yeni bir şey söylemiyorsunuz. Doğruluk payı vardır şüphesiz. Yalnız şunu unutmayın ki, Türk dili üzerinden bir milli devletin oluşturulması, o tarihte bu coğrafyadaki tüm ülkelerin ortak deneyiminin bir benzeridir. Yunan milleti de öyle kuruldu, Bulgar milleti de, Sırp milleti de, Ermeni milleti de. Yani Türkiye’nin deneyiminde çok orijinal bir şey yok.

İkincisi, söylediğiniz anlamda başarılı olmadı ‘Türk Devrimi’ diye nitelediğiniz şey. Türk dilinin bütünleştirici, asimile edici çabası en azından bir sahada tamamıyla iflas etti. Kürtleri Türk diline alıştıramadılar. 1923’ten 1960’lara dek yok sayınca yok olur diye umdular. 1960’lardan 1980’lere dek eğitirsek, üniversiteye yollarsak erirler diye umdular. Tam tersi oldu, okuttukları Kürt gençleri eskisinden beter Kürt oldu. 1980-90’larda devlet terörüyle bunları yola getiririz diye umdular. Olmadı, büsbütün bilendi Kürtler. Sonuç olarak Türkiye’yi kültürel homojenlik bazında Türkleştirme projesi koskoca bir başarısızlıkla sonuçlandı. Kürtleri milli aidiyet açısında ve dil açısında Türklüğe entegre edemediler. Ve eğer ki bundan 30-40 sene önce hâlâ öyle bir şans var idiyse, bugün yok artık o şans.

Dolayısıyla iki şeyden biri olacak. Türk Devleti mevcut sınırlar içinde varlığını sürdürmek istiyorsa, dil ve ırk üzerinden kendini tanımlamaktan vazgeçecek. Daha kapsayıcı, daha federatif diyelim, daha esnek yapıda bir devlete dönüşecek. Ki 2000’lerin başında, 2013 veya 14’e dek o ihtimalin bir ucu görünmüştü. Bir iyimserlik havası esmişti kafası çalışan kesimlerde. Yahut da kan dökülecek. Ve o hengamede hangi taraf daha fazla kan döker, hangi taraf galip gelir, zannettiğiniz kadar net değildir.

Bu iki seçenekten başka seçenek yok Türkiye’nin elinde. Çünkü Türk Devrimi diye nitelediğiniz rejimin Türk dili bazında homojen bir Türk toplumu yaratma çabası fiyaskoyla sonuçlanmıştır. Bugün 80 milyonsa eğer Türkiye’nin nüfusu, bunun 20 ila 23 milyonu kendini Türk saymıyor ve Türkçe konuşmamayı tercih ediyor. Ya!

Bence metropolün belli semtlerinden ya da Batı Türkiye ve Karadeniz sahillerinden baktığınız zaman Türkiye’nin geri kalan kısmı görünmez oluyor. Göremiyorsunuz, bir perde iniyor gözünüze. Türkiye kültürel Türklük temeli üzerine kuruldu, o yüzden Türk Devrimi başarılı oldu gibi zırvalara inanmaya başlıyorsunuz. O yüzden size tavsiyem biraz gezin, biraz İstanbul ve Ankara’nın dışına çıkın, ülkenin geri kalan kısmını tanımaya çalışın. Çok faydalı bir egzersiz olur. Ufkunuz açılır, Türkiye hakkındaki değerlendirmeleriniz değişir. Ben şahsen şu anda hala sahip olduğum bu bozuk fikirlere, 17-18 yaşlarımdan itibaren babamdan kalan bir alışkanlıkla fır dolayı memleketi ve dünyayı gezmeme borçluyum. Liseyi bitirdiğimiz günlerden başlayarak çok gezdik, ülkenin yapısı hakkında, ülkede cari olan gerçek duygu ve düşünceler hakkında çok şey öğrendik. Size de bunu tavsiye ederim.