Çok haklısınız. Sizin gibi aynı sıkıntıyı çeken inanılmaz sayıda insan var. Özellikle Türkiye’nin nispeten şehirli, orta sınıf kesimi, inandırıcı bir kültürel geleneği kaybetmiş olmanın acısını çekiyor. Çok acı bir şey bu. Çünkü insanın çocuğuna verdiği isim önemli bir şeydir. Ana babanın kendi kimliklerine ilişkin inançlarını yansıtır. Biz kimiz ve bizimle aynı kimliğin ürünü olacak olan çocuğumuz nasıl etiketlenmeli? Bunu yapıyorsunuz isim verirken. Sağlıklı bir kültürel geleneği olan bir toplumda çocuğa isim vermek kolaydır. Dedenin ismini verirsiniz. Belli sayıda, herkesçe kabul edilen ve tanınan isimler vardır. O isimlerden birini verirsiniz. Yüzlerce doğru ve güzel isim arasında en uygun olanını ve en az kişiyi rahatsız edeni seçersiniz. Oysa bugün bütün dünyada bir problem var, Türkiye’nin orta sınıflarında daha da belirgin bir problem. Çocuklara ad veremiyorlar, çünkü çocuklarına kimlik tanımlayamıyorlar. Çünkü kendilerine kimlik tanımlayamıyorlar. Gururla mensup oldukları bir şecereleri yok.

Gene de isim arıyorsanız eğer size bir tane internet kaynağı öneriyim. turkadlar.com Sevan Nişanyan’ın Adlar Sözlüğü’dür. Türkiye’de mevcut olan açık farkla en büyük ad koleksiyonudur. İkinci sırada gelenin beş on katı filan büyüklükte bir koleksiyondur. Her ismin mümkün olduğunca çağrışımlarına, kültürel geçmişine, anlamına dair ciddi, kaynağa dayalı, atmasyonan uzak bilgi verilmiştir. Orada arayın, orada da bulamazsanız Allah size yardımcı olsun demek zorundayım.

Evet, inanç ya da ideolojiyle kirlenmemiş ve kasıntı olmayan isim arıyorsunuz. 2020, 2022 rekoltesidir diye bangır bangır bağırmayan, bu yıl moda olup gelecek sene modası geçecek olan isimlerden de uzak durmanızı tavsiye ederim. Ne yapabilirsiniz? Gelenek artık yok, modern de çok çirkin. Bayağı zor bir durum.

En son bir arkadaşa Eflatun adını önermiştim. Beğenmediler nedense.

Güzel isimler, yalnız şunu unutmayın, bu ismi vereceğiniz insan ortalama 80-90 sene bu ismi taşıyacak. 80-90 sene sonra Gezi ve Diren adlarının anlamı ne olacak, ağırlığı ne olacak, ne ifade edecek bu isimler? Verdiğiniz ismin bugün var yarın yok bir isim olmaması lazım. İsmine bakar bakmaz insanların, 2015’te mi doğdun sen dememesi lazım. Bir kısa dönemin modası olan isimler çok feci eskir. ‘Ay ne kadar banal’ tepkisini doğururlar bir süre sonra. Oysa uzun geleneği olan, tarihi kökenleri olan isimler öyle değildir, eskimezler.

Eğer bir ülkenin tarihi geleneği diye bir şey kalmışsa tabii, o da Türkiye’de biraz kuşkulu bugün.

Döne’nin anlamı nedir biliyorsunuz. İki anlamı var. Art arda çocukları ölmüşse eğer, şansı dönsün anlamında Döne adı verirler. Fakat daha ziyade ‘bu kadar kız yeter, artık dönsün’ anlamındadır. Kız yeter anlamına gelir Döne. Biliyorsunuz Türkiye’deki en popüler isimlerden biriydi Yeter, o da aynı anlamda. Aynı anlama gelen bir dizi isim var. Tamam bunlardan biri. Kıztamam, Gültamam da olabiliyor. Sonra Karar var, Nihayet var, Kifayet var, Elver var, Münteha var, Sevgison var, Sonnur var, Sonay var. Yeter’in Kürtçesi Besse. Bunun türevleri Gülbes ile Kızbes. Gülbes ne demek biliyorsunuz,, gül yeter, yani kız çocuğu yeter anlamında. Ayıp olmasın diye bunu kamufle edip Gülbeste gibi isimler de veriyorlar. Gülbeste esasen Gülbes demek. Eski kuşak Ermenilerde de var Heriknaz diye şahane bir isim, o da kız yeter anlamında. İkinci, üçüncü kız çocuğundan sonra sırası gelen bir isim.

Yani bence Döne koymayın çocuğun adını.

Ben çocuklarıma Ermenice isimler verdim. Kuvvetli geleneği olan eski Ermenice isimler verdim. Türkiye’de son bir iki kuşakta doğan Ermenilerin hemen hiç birinin güzel Ermenice isimleri yok. Artık kullanılmıyor bunlar. Beş çocuğumun beşinin de çok güzel isimleri vardır diye düşünüyorum. Köklü, eski, zengin çağrışımı olan, ses açısından da uyumlu isimler. Arsen, İris, Tavit, Anahit ve Mihran. Ama Ermenice size yaramaz. O yüzden yardımcı olamayacağım.