Türkiye’de alternatif Cumhuriyet Halk Partisi olduğu sürece daha yüz sene geçse aradan Türkiye’de sağ ve muhafazakar kesim egemen olur.

Mesele sağ ve muhafazakar kesimin güçlü olması değildir. Mesele karşısındaki alternatifin alternatif olmayışıdır. Türkiye’nin en büyük siyasi problemi Cumhuriyet Halk Partisidir. Ben 1977’den beri bunu bilir, bunu söylerim. Bu fikri değiştirecek en ufak bir belirti de görmüyorum. Cumhuriyet Halk Partisi’nin oy istatistiğini 1950’den beri, 1960’dan bugüne izleyin bakın. Yavaş ve uzun vadeli bir trendle sürekli olarak düşmüştür. 1960’ta %40’tır. 1980’den sonra bir süre %33 dolayında sabitlenir. %30-33 civarından başlamıştır. Arada bir tek bir 1977 seçiminde bir fırlama yaptı, 41’e kadar çıktı. Fakat bu istisnai bir olaydı. O günden bu yana sürekli olarak düşmüştür. 2000’den bu yana her seçimde %24, %25, %23 buçuk, öyle gidiyor. Böyle milim milim düşüyor. Bu trendin değişeceğine dair bir belirti yoktur. Cumhuriyet Halk Partisinin, biz bu işi yapamıyoruz arkadaşlar, kusura bakmayın çekiliyoruz, deyip evine çekilmesi gerekir. Bundan başka da yapabileceği hiçbir şeyin hiçbir faydası yoktur kimseye.

Cumhuriyet Halk Partisi kalktığı zaman ne olur bilemem. En azından bugünkü durum aşılmış olur. Şu anda bir tıkanıklık var. Yani trafik böyle kafa kafaya gelmiş, tıkanmış. Bir yere gitmiyor, gitmeyeceği belli. Aynı şeyleri tekrarlayıp başka bir sonuç almayı beklemek akıllı bir yaklaşım değil. Benzer sebepler, benzer sonuç doğurur. Israrla herkes zannediyor ki Türk halkı Tayyip Erdoğan’a bayılıyor, başka kimseye oy vermez, filan. Bu görüş sakattır. Seçimlerde insanlar her şeyden önce alternatiflere bakarlar. Karşı oy verirler. Seçimde temel güdü kimi seviyorum değildir, kimi kesinlikle istemiyorum düşüncesidir. CHP’yi istemiyorlar kardeşim. Büyük çoğunluk istemiyor. Hiçbir koşulda vermiyor. Haksız da değil laf aramızda, CHP’nin bugün neyi temsil ettiği, hangi yaraya merhem olacağı belli değil. Birtakım yaşlı siyaset çakallarının toplandığı bir emekliler kahvehanesi.

Alternatifi nedir? Alternatiftir diye Tayyip Erdoğan’a veriyor. Ondan sıkıldığı zaman Faşist Partinin şu veya bu hizbine veriyor. Bu çıkmaz aşılmadıkça, yani yepyeni bir bir söylemle gelen bir siyasi alternatif olmadıkça Türkiye bir yere varamaz. Dünya birçok yerinde, İtalya’da, İspanya’da, Yunanistan’da, diğer ülkelerde, Endonezya’da, Mendonezya’da, pat diye hiç ummadığın yerlerden yeni partiler çıkmasına ve birdenbire yüzde 25’leri 30’ları 40’ları bulmasına izin verdi seçim sistemi. Türkiye’de de yaşandı bu 2002’de. Bugün tekrarlanması önündeki en büyük engel CHP’nin mevcudiyetidir.

Türkiye’de partilerin liderlerinden kurtulup yeni bir yola girmelerini neredeyse imkansız hale getiren bir yasal çerçeve vardır. Bu 12 Eylül rejiminin Türkiye’ye en büyük armağanıdır. Üst üste kırk seçim de kaybetse adam partinin başına kalıyor. Gitmem de gitmem diyor, kimsenin de göndermeye gücü yetmiyor. Bir alternatif çıkmasını önleyen faktörlerden biri de bu yasal çerçeve. Tabii geleneksel haliyle partiler demokasisinin bu devirde ne işlevi kaldı, o da ayrı tartışılacak bir mevzu.

Otobiyografik not: 2019 sonunda, büyük bir rezerv payıyla da olsa, hala partiler demokrasisinden umudu kesmemiş görünüyorum. CHP tıkaçtır, ama tasfiye edilirse belki alternatif çıkabilir. Bak Avrupa’da var yeni arayışlar, vs. İki ay sonra Covid krizi patlak verecek ve kırk yıldır tanıdığımız siyaset dünyası sona erecek.