Carpe diem olmadığı besbelli. Çünkü carpe diem, yani günü yaşa, yarını düşünme, ölü bir ideoloji. İnsana mutluluk getirmeyen, insana anlam da getirmeyen bir uyuşukluk hali, bir akli ve vicdani uyuşma halinin adı. Günün tadını çıkarmak anlamlı bir hedef değil. İnsan, ancak geçmişle geleceğin birleştiği bir noktada gerçek anlamda ve derinlikli olarak yaşayabilir. Yani geçmişten gelen birtakım şeyleri özümseyerek, onların temsilcisi ve devamı olduğunu hissederek ve bunlardan geleceğe bir miras bırakacağını umarak, buna karşı bir sorumluluk duygusu taşıyarak yaşamına anlam ve önem katabilir.

Bu boyutlardan yoksunsan, yani dün ve yarın yoksa, bugün boş bir noktadır. Kendinle ilgilenerek ya da sadece aynaya bakarak varabileceğin bir şey yok. Bir boşlukla yüz yüze gelirsin. Ben eşittir ben, sıfır eşittir sıfır gibi bir denklemdir. Kendine ne kadar özenle ve dikkatli bakarsan o kadar boşlukla yüzleşirsin. Aynaya bakıp sadece kendini görürsen hiçbir hiçbir şey görmemiş olursun, sıfır görmüş olursun.

Çünkü insan sosyal ve tarihi bağlamından koparıldığında, geçmişle veya gelecekle bağlarından koparıldığında, geriye soyut bir boşluk kalır. Şu da olabilirim, bu da olabilirim, hiçbir şey olmayabilirim de, ben neyim belli değil durumu ile karşılaşırsın. Bir tuzaktır. Yaşamını şu saniyeye indirgediğin zaman, yaşamını hiçe indirgemiş olursun. Varlığını geçmişten gelen ve geleceğe uzanan bir yolun bir noktası olarak kavrayabildiğin zaman, o zaman hayatın bir anlamı olur, bir perspektife oturur, bir sürekliliğin koordinatına oturan bir şey haline gelir.

Bunu yapamıyorsan boşsun. Nitekim bugün Batı medeniyetinin, yalnız Batı değil Batının egemen olduğu dünya medeniyetinin geldiği nokta bu boşluk noktasıdır. Bunu nasıl aşabileceğiz, bunun üstesinden nasıl geleceğiz diye düşünmek gerekir.