Bazı Rumlar nasıl Katolik oldu
Pazar Sohbeti
2 Nisan 2023
0:00
0:00

anahtar kelimeler

metin

Yunan adalarındaki Yunanca konuşan Katolik nüfusun İstanbul ve İzmir’de İtalyan ve Fransız tabiiyetine geçmesi nasıl olmuştur? Ve bu topluluğun Levantenlerin Rumca bilmelerine etkisi olmuş mudur?
Tahmin etmiyorum bunun önemli bir faktör olduğunu. Bilmiyorum daha doğrusu. Yunan Adalarında, özellikle Naksos, Tinos, Siros gibi birkaçında ta Ortaçağlarda Venedik yönetimi zamanından kalma ciddi bir Katolik nüfus vardı. Bunlar Yunan Devleti bağımsızlığına kavuştuğunda, ağır baskılar altında kültürel dışlanmayla karşılaştılar, zorbalık gördüler, peyderpey eridiler. Ya gittiler, göçtüler, ya da çocuklarını ortodoks olarak yetiştirdiler. O adalarda Katolik unsuru büyük ölçüde ortadan kalkmıştır bugün.
İzmir Levantenleri ise tersine bir eğilim gösterdi diye biliyorum. Birkaç faktör var. İzmir’de çok büyük bir Rum nüfus vardı, Levantenler ise azınlıktı. Ta 15. yüzyıldan beri İzmir’de yerleşik Batı ve Orta Avrupa kökenli aileler vardır. Ticaretle uğraşırlar. Cemaat küçük olunca mecbursun başkasıyla evlenmeye. Bunun da en normali Rumla evlenmek. Dolayısıyla her Levanten ailesinin içinde mutlaka Rum karışımları vardır. Her ailede mutlaka ya teyze ya yenge ya dayı ya büyük anne Rum’dur. Gen havuzunu beslemek zorundasınız bir şekilde. Bir. İkincisi, 20. yüzyıl başında oranın Rumları zulme uğrayıp kovulduğunda, ülkeyi terk etmek zorunda kaldığında, şehirde kalabilmek için kendini Levantenleştirmiş olanlar vardır. Aslen Rum olan birtakım kişiler, bir şekilde punduna getirip vaftiz kağıdını göstermiş, Katolik olmuştur.
Yani İzmir Levantenleri arasında a) ciddi ölçüde Rum karışımı vardır, b) daha az sayıda olmak üzere Rum karışımı değil Rum dönmesi de vardır.
Bildiklerim bundan ibaret. Eğer yanlış bir şey söylediysem umarım beni mazur görürler.