Cevabı evettir sanıyorum. Tüm ahlak teorileri daima toplumsal fayda üzerine inşa edilir. Bir davranışının doğru mu yanlış mı olduğunu belirleyen kriterler, her zaman nihai olarak toplumsal fayda teorisine dayandırılır. Buraya kadar bence tartışılacak bir şey yok. Fakat bunu söylerken iki şeyi akıldan çıkarmamak gerekir. Bir kere, toplumsal fayda, o toplumda otorite sahibi olanların iddia ettiği faydayla aynı olmayabilir. Toplumsal fayda demek devletin yahut diğer kamu temsilcilerinin dediği olur anlamına gelmez. İkincisi, kısa vadeli toplumsal faydayla uzun vadeli toplumsal fayda aynı olmayabilir.

Örneğin bireylere belli bir özerklik alanı tanınması, bireylerin bazı haklarına asla dokunulmaması, çok büyük bir mecburiyet yoksa bunların kutsallığına halel getirilmemesi, bunlar uzun vadeli toplumsal faydanın gerekleridir. Toplumun daha sağlıklı, daha güvenli, daha üretken, entelektüel açıdan daha canlı olmasını sağlayacak olan şey budur: Bireylerin özerklik alanının geniş tutulması. Kısa vadeli toplumsal fayda için, mesela eyvah, siktirikten bir salgın çıktı, biraz ağırca bir grip, doksan yaşında olanlar bazen ölüyor bu gripten, dolayısıyla tüm haklarınızı iptal ediyoruz dediğiniz zaman toplumsal faydaya hizmet etmiş olmuyorsunuz. Aksine tahrip ediyorsunuz toplumsal faydayı. İnsanların kurumlara olan güvenini, tıbba olan güvenini sarsıyorsunuz. Yoksullaşma, iflas, yıkım, psikolojik hastalık gibi problemlere yol açıyorsunuz. Karar verme yetkisini uzun vadeli toplumsal faydayı idrak edecek eğitimden yoksun olan bir takım ahmak bürokratın eline bıraktığınız zaman sonuç felaket olabilir. Çünkü yaptıkları işlerin uzun vadeli sonuçlarını kavrama kabiliyeti ve daha vahimi sorumluluğu yok bunların. Bir görev verilmiş bunlara, ben bu görevi yaparım diyor. Kim verdi bu görevi? Bir başka ahmak bürokrat. Ama görev görevdir, benim görevim senin maskesiz sokağa çıkmanı engellemektir diyor. Maskesiz sokağa çıkarsan, plaja gidersen elimdeki kanuna göre seni tutuklarım diyor, tutukluyor. Bunun sonuçlarını idrak edebilecek eğitim düzeyine, felsefi derinliğe, toplumsal konuma, itibara sahip olan bir yönetici sınıf bulunmadığı için vaziyet boka sarıyor. Yanlışlıkla medeniyeti çökertiyorlar. Ondan sonra, aa, pardon!

Toplumsal fayda teorisinin püf noktaları işte bunlar.