Bir Mayıs’ta bir nostaljiyi kutladık. Kutlayanlar kutladı. Siz belki hatırlamazsınız, bir zamanlar işçi sınıfı diye bir şey vardı. İşçi sınıfının mücadelesi bir hak ve hukuk mücadelesiydi. Zulme ve zorbalığa karşı direniş mücadelesiydi. Onurlu ve şanlı bir mücadeleydi, ya da en azından öyle görünüyordu. Bir Mayıs bu mücadelenin simge günüdür. 20. yüzyıl başlarında Amerika’da bir yerde grev yapan işçilerin üzerine güvenlik güçlerinin ateş açması, bir sürü insanın ölmesi hadisesinin yıldönümüdür. Özellikle Sovyetler Birliği hayatta iken bunu bir uluslararası dayanışma ve işçi sınıfı mücadelesi günü olarak öne sürdüler, teşvik ettiler, desteklediler.

İlk 1982’ydi galiba, Fransa’da 1 Mayıs gösterisine katılma fırsatını buldum. Etrafıma baktım ki, yahu katılanların hepsi çok yaşlı. Yaş ortalaması yetmiş seksen. Komünist Parti eski tüfekleri, 1930’ların mücadelelerinin anılarıyla oraya gelen insanlar. Güzel bir şey tabii insanların anıları için bir araya gelmesi, ama gençlere hitap eden bir şey değil.

Batı dünyasında 80’li ve 90’lı yıllarda yavaş yavaş Bir Mayısı saptırdılar, gençlerin bahar münasebetiyle sokağa döküldükleri, herhangi bir siyasi içeriği olmayan bir festival havasına büründürdüler. 2012’de Bir Mayıs kutlamalarında Berlin’deydim. Tam manasıyla bir curcunaydı. Herkesin geldiği, tüm çiçeklerin açtığı, tüm renklerin birbirine karıştığı gayet hoş, gayet keyifli ve güzel, gayet anlamsız bir gündü.

Türkiye’de Bir Mayıs, 1976 ve 1977’de ülkenin siyasi takviminin en önemli olayı haline geldi. 1976’da muazzam bir insan seli Taksim Meydanında Bir Mayıs’ı kutladı. Pek çok insan, eyvah komünistler ülkeyi ele geçiriyor duygusuna kapıldı. Bu duygu o günlerde son derece net ve kuvvetliydi. Pek çok insan, o tarihte muhalefette olan Bülent Ecevit’in bir dahaki seçimde ezici bir galibiyet kazanacağını düşünüyordu. Ve Bülent Ecevit’in ülkeyi komünizme götüreceğine dair tahmin etmeyeceğiniz kadar yaygın ve güçlü bir kanı vardı ülkede. O yüzden 1977’nin Bir Mayıs’ı çok gergin bir ortamda gerçekleşti. Çeşitli sol fraksiyonların yüzde doksan aptallık ve yüzde on civarında da hainlik, yani polis manipülasyonu içeren davranışları sonucu, meydanda 30-35 kişi öldürüldü. Korkunç bir felaketle sonuçlandı 1977 Bir Mayıs’ı. O günden beri de Bir Mayıs’ı doğru dürüst kimse kutlayamadı, kutlatılmadı. Devlet buna izin vermedi.

Hala bir anlamı var mıdır Bir Mayıs’ın? İşçi sınıfı diye bir şey var mı bugün? İşçi sınıfının mücadelesinin ilerici ya da özgürlükleri arttırıcı bir mücadele olacağına inanan kimse kaldı mı? Türkiye’de sol kisve altında ortaya çıkan it sürüsü gibi ufak tefek grup var. Bunların kaç tanesi polisin kontrolündedir? Kaç tanesi bildiğiniz faşisttir, kaç tanesi yarı faşisttir? Bunlar belli değil. O yüzden Bir Mayıs’ı çok fazla izlemiyorum.